Herpes genitalis is een besmettelijke aandoening te wijten aan infectie met het herpessimplexvirus dat ook koortsblaasjes veroorzaakt. Er is geen remedie, maar effectieve medicijnen en een oplettend leven kunnen de klachten verlichten.
Wat is herpes genitalis?
De meeste mensen lopen herpes genitalis op via de slijmvliezen of een wondje tijdens onveilige seks met een besmette partner. Het horen van de diagnose kan allerlei gevoelens oproepen – angst, boosheid, verraad, verwarring- maar er is geen reden tot paniek. Het herpes-simplexvirus (HSV) dat de genitale blaasjes en wondjes veroorzaakt die deze ziekte kenmerken, is een veelvoorkomende oorzaak van virusinfectie, zowel bij mannen als bij vrouwen. Herpes genitalis mag dan voor sommige mensen een frustrerende en pijnlijke aandoening zijn, het is zelden gevaarlijk.
De blaasjes ontwikkelen zich 2 tot 12 dagen nadat de besmetting heeft plaatsgevonden. De eerste episode (primaire herpes) veroorzaakt meestal de grootste narigheid. Op de geslachtsdelen en in het gebied daaromheen verschijnen pijnlijke rode blaasjes die jeuken of branden. Dit gaat gepaard met koorts, pijn in het lichaam en gezwollen klieren, vooral de lymfeklieren in de lies. De eerste 24 tot 48 uur, als de wondjes open zijn en vocht uitscheiden, is herpes het pijnlijkst en het meest besmettelijk. Daarna vormen zich korstjes met een jeukende huiduitslag die nog een week kan duren. Na de eerste uitbraak kan men er jaren van verlost blijven, maar ook elke maand een aanval krijgen. Sommige mensen blijven vervelende klachten houden, terwijl anderen er vrijwel niets van merken. Het virus wordt vaak overgebracht door mensen die niet weten dat ze besmet zijn of dat het virus op dat moment bij hen actief is.
Na de besmetting blijft het virus levenslang slapend aanwezig in de zenuwwortels naast uw ruggenmerg. Elk recidief is in wezen hetzelfde: het virus ‘ontwaakt’, migreert via de zenuwen naar de huid en vormt daar blaasjes die openbarsten. Dit kan gebeuren door stress, vermoeidheid, overmatige blootstelling aan kou of warmte of andere infecties, zoals verkoudheid en griep. Bij sommige vrouwen kan PMS of menstruatie een opflakkering teweegbrengen. Na verloop van tijd nemen de uitbraken af en worden de klachten minder.
Hoe herpes behandelen?
Tot op heden is er geen remedie tegen herpes simplex, maar er zijn enkele zelfzorgmiddelen en medicijnen op recept die de klachten kunnen verlichten en de duur van de aanvallen bekorten. Bij milde klachten of zeldzame episodes wilt u misschien het liefst uw eigen maatregelen treffen. Wees voorzichtig met vrijen en vrij helemaal niet als u open blaasjes hebt.
Hoe herpes genezen?
Om koorts, hoofdpijn of andere pijnklachten aan het begin van een episode te verlichten, kunt u een pijnstiller als paracetamol proberen of een ontstekingsremmer (NSAID) als acetylsalicylzuur (Aspirine), ibuprofen (Advil, Brufen, Nurofen) of naproxen (Aleve, Apranax, Nycropen). Er zijn ook verdovende crèmes en gels, maar overleg met uw arts, omdat sommige de huid in de genitale streek kunnen irriteren. Onthoud dat geen van deze medicijnen de uitbraak verkort.
Bij een eerste episode of meer dan zes episodes per jaar zal de arts een antiviraal middel voorschrijven. Het verhindert het virus zich te vermenigvuldigen, verlicht de klachten en bespoedigt het herstel. De op recept verkrijgbare middelen hebben dezelfde werking, zijn veilig en hebben vrijwel geen bijwerkingen. Aclclovlr (Aciclovir, Zovirax) wordt sinds 1985 gebruikt. Het werkt het best tegen een actieve infectie als het binnen 24 uur na de eerste symptomen wordt ingenomen en kan ook verspreiding van het virus beperken. Valaciclovir (Zelitrex) bevat aciclovir als actief bestanddeel, maar wordt beter door het lichaam opgenomen en hoeft minder vaak te worden ingenomen. Famciclovir (Famvir) werkt bijna hetzelfde als aciclovir, maar wordt ook beter opgenomen en de dosis is lager. Aciclovir en famciclovir zijn ook als crème verkrijgbaar, maar de capsules en tabletten werken veel beter.
Antivirale middelen worden vaak op twee manieren voorgeschreven: episodische therapie houdt in dat het middel tijdens een uitbraak drie tot vijf dagen moet worden gebruikt. Het kan de duur met ongeveer twee dagen bekorten, maar heeft geen invloed op de frequentie van latere uitbraken. De andere methode is suppressieve therapie, waarbij dagelijks een of twee doses ingenomen moeten worden om aanvallen te voorkomen. Het werkt zolang u het gebruikt, hoewel bij sommige mensen opflakkeringen afnemen en minder ernstig zijn, ook nadat het gebruik is gestaakt.
Hoe herpes voorkomen?
Behalve antivirale middelen zijn gezonde voeding, veel slaap en lichaamsbeweging belangrijk om uw immuunsysteem te helpen in de strijd tegen herpes genitalis. Probeer de volgende maatregelen:
- Breng ijs aan. Ijsklontjes in een handdoek kunnen de pijn van open blaasjes even verlichten; houd het ijs er niet te lang op.
- Ga vaak in bad. Neem een lauwwarm bad tegen de branderigheid.
Droog u af met een koud afgestelde haarföhn in plaats van met een handdoek om irritatie te voorkomen.
- Urineer voorzichtig. Als urine in aanraking komt met een open blaasje, geeft dat pijn die u kunt voorkomen door tijdens het plassen te spoelen met lauw water. Plassen door het kokertje van een rol toiletpapier beschermt ook gevoelig, omliggend weefsel.
Alternatieve methoden
Een van de populairdere (en wetenschappelijk onderzochte) alternatieve remedies tegen herpes simplex is het aminozuur lysine dat het aantal aanvallen verlaagt en de genezing bespoedigt. Viermaal daags 1000 mg L-lysine bij de eerste verschijnselen van een uitbraak is veilig en geeft geen bijwerkingen. Een crème op basis van melisse, uit de muntfamilie, kan ook de genezing van herpesblaasjes bevorderen. Ga op zoek naar een product dat een geconcentreerd extract van het kruid bevat of vraag een erkende kruidenkundige een crème voor u te maken. Om de paar uur een paar druppels echinacea-extract aanbrengen op de blaasjes kan de pijn verlichten.
