Medicijnmisbruik sterk in opmars

Misbruik van pijnstillers en kalmeringsmiddelen

Deze geneesmiddelen zijn erg nuttig bij bepaalde gezondheidsproblemen, maar regelmatig gebruik kan op lange termijn meer problemen veroorza­ken dan oplossen. Langdurig gebruik van niet­steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s), zoals ibuprofen of diclofenac voor de behandeling van artritis of spierpijn, kan het risico op maagzwe­ren, maagbloedingen, hoge bloeddruk en een hartinfarct verhogen.

Zelfs wie gedurende minder dan twee weken regelmatig NSAID’s inneemt, heeft 3,6 procent kans op een maagzweer en 3 procent kans op een zweer aan de twaalfvingerige darm. Gebruikt u deze middelen langer dan vier weken, dan stijgt het risico op een zweer tot respectievelijk 6,8 en 4 procent. Het risico neemt toe met de stijgende leeftijd en is bij vrouwen hoger dan bij mannen.

Wie NSAID’s gebruikt, loopt ook tweemaal zo­veel kans op nierfalen. Uit onderzoek blijkt ok dat het risico op een hartinfarct of beroerte met 51 procent stijgt bij mensen die hoge doses ibu­profen (driemaal daags 800 mg) innemen en met 63 procent bij mensen die hoge doses diclofenac (tweemaal daags 75 mg) innemen.

Omdat bepaalde werkzame stoffen in verschil­lende geneesmiddelen zijn verwerkt, krijgt u er vaak meer van binnen dan u denkt als u regel­matig vrij verkrijgbare medicijnen gebruikt. Bijvoor­beeld als u eerst een pilletje tegen de hoofdpijn pakt en even later een geneesmiddel tegen ver­koudheid met soortgelijke ingrediënten en nog later uw gebruikelijke medicijn tegen gewrichts­pijn. Als u bij elk pijntje of kwaaltje naar genees­middelen grijpt, wordt dat al snel een gewoonte. Ongeveer een op de vijf mensen die regelmatig pijnstillers gebruiken tegen hoofdpijn, ontwikkelt zogenoemde reboundhoofdpijn als het middel uit­gewerkt raakt. Dan komt men in de verleiding nog een tabletje te pakken.

Ook kalmeringsmiddelen, zowel vrij verkrijg­bare varianten als middelen op recept, kunnen ernstige problemen veroorzaken en tot verslaving leiden. U kunt zelfs al verslaafd raken als u maar twee weken slaappillen gebruikt. Zodra u stopt met het innemen van de geneesmiddelen, krijgt u zogenoemde reboundslapeloosheid: u kunt alweer niet slapen en hebt daarom wederom een nieuw recept nodig.

Stel dat uw huisarts u slaappillen heeft voor­geschreven. Daarnaast neemt u een antihista­minicum tegen hooikoorts en een pijnstiller met codeïne tegen de rugpijn. Dat zijn alledrie kalme­rende middelen en daardoor stelt u zichzelf bloot aan het risico op bijwerkingen als duizeligheid, evenwichtstoornissen, verwardheid en desoriën­tatie. Deze kunnen ernstige gevolgen hebben, zo­als een val of een ongeluk.

Uit een analyse van 24 onderzoeken, die werden uivoerd in de loop van 37 jaar onder bijna 250- mensen van boven de 60 jaar, bleek dat de vozielen van slaappillen gewoonweg niet opwegen ten het risico op bijwerkingen door het gebruik ervan.

 

U kan het nog goedmaken

Er bestaan nieuwe behandelmethoden om spier-, gewrichts- en hoofdpijn te bestrijden met minder tabletten en ook minder bijwerkingen. U kunt uw verslaving aan kalmeringsmiddelen en pijnstillers doorbreken als u dat echt wilt en als u daarbij vol­doende steun ondervindt. Zodra u stopt met het gebruik van de pillen, zal uw lichaam snel van de effecten ervan herstellen.

 

Extra voordelen

U verkleint het risico op hartaandoeningen, hoge bloeddruk en maag-darmzweren en -bloedingen. U zult veel alerter zijn, minder risico lopen op een val of een ander ongeluk en niet meer ver­slaafd zijn aan pillen die in de loop der tijd toch al steeds minder effect krijgen.

 

Plan van aanpak

• Wees bedacht op maag-darmproblemen Als u regelmatig NSAID’s of andere pijnstillers ge­bruikt, breng uw arts dan meteen op de hoogte zodra er ongewone symptomen optreden, zoals buikpijn, bloederige of zwarte, teerachtige stoel­gang (dit kan namelijk duiden op een maag- of darmbloeding).
• Praat met uw arts over de bijwerkingen van NSAID’s Als u dergelijke geneesmiddelen op lan­ge termijn moet gebruiken, vraag dan of er alter­natieven bestaan, vooral als u ouder bent dan 75, aan zwaarlijvigheid of hoge bloeddruk lijdt of ooit al maag- of darmzweren hebt gehad.
• Bescherm uw maag als u regelmatig ibu­profen moet gebruiken Vraag uw arts om een protonpompremmer, een geneesmiddel dat de productie van irriterend maagzuur remt; daardoor neemt het risico op een maagzweer of een maag­bloeding af.

• Zoek alternatieve pljnbestrljdende oplossingen In geval van artritis kunnen gewichtsverlies, ma­tig intensieve beweging, acupressuur en het eten van meer omega-3-vetzuren de pijn verlichten. U kunt ook lokale NSAID’s in de vorm van gel en crème direct op de pijnlijke plek aanbrengen. Die werken vaak net zo goed als tabletten, maar heb­ben minder bijwerkingen, zoals bleek uit een on­derzoek uit 2008 onder bijna 600 patiënten van boven de 50 met chronische kniepijn. Bij rugpijn bieden vooral beweging en stressbeperking ver­lichting. Bij hoofdpijn kunt u proberen de triggers te vermijden. Vaak zijn dat bepaalde voedings­middelen, alcohol en bepaalde omstandigheden (stress, slapeloosheid, niet tijdig eten).
• Zorg voor een goede ‘slaaphygiéne’ in plaats van slaappillen Drink ‘s avonds laat geen cafeïne en vermijd te veel activiteit of opwinding (geen horrorfilms voor het slapengaan). Eet circa een uur voor het slapengaan nog een lichte snack met het slaapbevorderende aminozuur trypto­faan, zoals een banaan of een stukje kip of kal­koen. Of drink een kop kalmerende kamillethee of warme melk met honing. Zorg er ook voor dat het in uw slaapkamer donker en stil is.