Het samen gebruiken van opioïde pijnstillers met gewone angst- en slaapmedicijnen op recept kunnen zorgen voor een dodelijke overdosis. Dat toont een nieuwe Amerikaanse studie aan.
Van alle fatale overdosissen van verdovende medicatie, was bijna 30 procent ook betrokken bij benzodiazepines, zoals Xanax, Clonazepam en Valium, aldus de onderzoekers.
“Het is geen nieuws dat deze combinatie niet goed is, maar ondanks dat het algemeen bekend is, is misbruik in de loop der tijd toegenomen en meer mensen belanden hierdoor in het ziekenhuis,” zei hoofdonderzoeker Dr. Eric Sun. “Patiënten en artsen moeten echt twee keer nadenken alvorens ze deze combinatie voorschrijven en nemen.”
Wanneer patiënten benzodiazepinen nemen in combinatie met verdovende pijnstillers zoals Oxycontin, Percocet en Vicodin, is er altijd een groter risico op een overdosis, aldus Sun. Hij is assistent-professor in anesthesiologie, perioperatieve geneeskunde en pijngeneeskunde aan de Stanford University.
Hoewel deze studie niet kan bewijzen dat het combineren van deze medicijnen overdosissen veroorzaakt, zijn er sterke aanwijzingen dat dit toch gevaarlijk kan zijn.
In de richtlijnen van de U.S. Centers for Disease Control and Prevention en de U.S. Food and Drug Administration worden artsen gewaarschuwd voor de risico’s van het voorschrijven van verdovende pijnstillers en benzodiazepines. De richtlijnen adviseren hen ook om hun patiënten te vertellen over de mogelijkheid van een overdosis verdovende middelen.
In de studie verzamelden Sun en zijn collega’s gegevens over meer dan 300.000 patiënten, in de leeftijd van 18 tot 64 jaar, die tussen 2001 en 2013 een verdovende pijnstiller voorgeschreven kregen.
In 2001 had 9 procent van die patiënten ook recepten voor benzodiazepines. In 2013 was dat aantal gestegen tot 17 procent – een relatieve stijging van 80 procent, zo bleek uit de onderzoeksresultaten.
In de loop der jaren is het aantal voorschriften voor zowel verdovende pijnstillers als benzodiazepines toegenomen, dus is het ook niet verwonderlijk dat het aantal patiënten dat beide medicijnen gebruikt stijgt, en dat samen met het aantal overdosissen, zei Sun.
“Artsen moeten goed nadenken als ze merken dat ze beide medicijnen voorschrijven aan een patiënt,” voegde Sun eraan toe.
Het is ook mogelijk dat sommige patiënten recepten krijgen van verschillende artsen die niet alle medicijnen kennen die de patiënt gebruikt, merkte hij op.
Patiënten moeten hun artsen altijd vertellen welke medicijnen ze gebruiken, zei Sun. Daarnaast suggereerde hij dat verzekeringsmaatschappijen kunnen helpen door de medicijnen die patiënten voorgeschreven, krijgen te controleren.
“Deze resultaten pleiten voor een beter toezicht om zowel het risico van deze potentieel gevaarlijke medicijncombinaties te controleren, als om risicopatiënten en hun artsen te informeren,” zei hij.
Sun zei dat hij uit de gegevens niet kon opmaken of deze overdosissen opzettelijk of per ongeluk gebeurden. Maar hij zei dat hij wel weet dat het mengen van deze medicijnen de ademhaling kan onderdrukken, waardoor iemand op de eerste hulp kan belanden.
“Het is niet noodzakelijk dat patiënten het gebruik van beide medicijnen tegelijkertijd moeten vermijden – er kunnen tenslotte redenen zijn om dat wel te doen – maar als ze beide medicijnen tegelijkertijd gebruiken, moeten ze ervoor zorgen dat hun arts daarvan op de hoogte is en ermee akkoord gaat,” legde Sun uit.
Het rapport werd op 14 maart gepubliceerd in de BMJ.
Pinar Karaca-Mandic is universitair hoofddocent gezondheidsbeleid en -management aan de University of Minnesota School of Public Health. Ze zei: “Deze alarmerende trend is een belangrijk voorbeeld van onprofessionele zorgverlening. Dergelijke zorgverlening is niet gebaseerd op bewijs en erg gevaarlijk.”
Een deel van het probleem is dat waarschuwingen en richtlijnen niet altijd snel hun weg vinden naar de praktijk, legde Karaca-Mandic uit, die meeschreef aan een redactioneel artikel dat de studie begeleidde.
“Andere groepen, zoals zorgverzekeraars, zouden kunnen helpen om deze informatie te overhandingen aan artsen en andere voorschrijvers” zei ze.
Bovendien zouden elektronische patiëntendossiers zo ontworpen kunnen worden dat er een waarschuwing verschijnt wanneer er potentieel gevaarlijke medicijncombinaties worden voorgeschreven. Bovendien moeten artsen verantwoordelijk worden gehouden voor hun voorschrijfgedrag, voegde ze eraan toe.
“Patiënten moeten zich bewust zijn van de medicijnen die ze voorgeschreven krijgen, en hun arts vragen of het medicijn nodig is en of het wordt voorgeschreven in de laagste dosis die nodig is en hoe lang het moet worden gebruikt,” zei Karaca-Mandic.
