Angststoornis

Op deze website van online apotheek kunt u meer informatie vinden over angststoornissen en de oorzaken en de symptomen van angststoornis. Daarnaast kunt u informatie vinden over behandelingsmogelijkheden die er zijn voor angststoornissen en welke stappen u zelf direct kunt ondernemen.

Verschil tussen angst en een angststoornis

Angstgevoelens hebben we allemaal wel eens. Een gezonde dosis angst is ook nuttig. Angst zorgt ervoor dat we ons bij voorkeur niet in gevaarlijke situaties begeven. Het is dus eigenlijk een overlevingsmechanisme.

Wanneer de angst zich echter uitbreidt naar bijvoorbeeld de meeste sociale situaties, angst om de straat op te gaan of angst om in vieze ruimten te zijn, gaat het niet meer om een nuttig overlevingsmechanisme. Wanneer de angst zo vaak of zo hevig aanwezig is dat het functioneren van iemand belemmert, is er sprake van een angststoornis

Symptomen van een angststoornis

Bij angststoornissen zijn angstgevoelens onterecht sterk of vaak aanwezig; dermate sterk of vaak dat iemand er onder lijdt, of wordt belemmerd in zijn of haar functioneren.

De angst die men voelt bij een angststoornis kan gericht zijn op een specifiek object of situatie. Een algeheel gevoel van gespannenheid, zonder dat het specifiek op iets gericht is, kan echter ook betekenen dat er sprake is van een stoornis.

Hoewel er grote verschillen zijn tussen angststoornissen, komen paniekaanvallen en straatvrees ook vaak voor als symptomen van een angststoornis. Een paniekaanval is een periode waarin een intense angst gevoeld wordt en waarbij in veel gevallen hartkloppingen, zweten, trillen of naar adem snakken een probleem vormen. Ook is de angst om dood te gaan een veel gehoord gevoel dat mensen tijdens een paniekaanval ervaren.

Straatvrees (agorafobie) houdt in dat iemand bang is om bijvoorbeeld alleen naar buiten te gaan, in een rij te staan of met de trein te reizen omdat er zich in zo’n situatie een paniekaanval voor zou kunnen doen. Iemand met agorafobie gaat deze enge situaties uit de weg om een paniekaanval te voorkomen.

Oorzaken van een angststoornis

Een angststoornis wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren.

Ten eerste speelt erfelijkheid een rol; in de ene familie komen ze meer voor dan in de andere familie. Een tekort aan de neurotransmitters serotonine en noradrenaline in de hersenen kan angst en onrust in het lichaam veroorzaken.

Ook opvoeding kan een rol te spelen. Wanneer ouders zelf angstklachten hebben of angstig zijn, kunnen zij hun kinderen (onbewust) allerlei angstgevoelens ‘meegeven’. Het kind loopt hiermee een verhoogd risico om zelf ook een angststoornis te ontwikkelen.

De stoornis kan ook na een ingrijpende gebeurtenis in de omgeving ontstaan, bijvoorbeeld na het overlijden van een dierbare naaste of na een ontslag.

Verder zijn karaktereigenschappen van een persoon bepalend voor het al dan niet ontwikkelen van een angststoornis. Iemand die slecht voor zichzelf op durft te komen, onzeker en gesloten is lijkt meer kans te hebben dan iemand die assertief is en sterk in zijn schoenen staat.

Een angststoornis komt vaak tegelijk met depressie of andere ziekten voor, maar kan ook op zichzelf bestaan.

Soorten angststoornissen

Er bestaan verschillende soorten angststoornissen zoals fobieën, paniekstoornis, dwangstoornis en gegeneraliseerde angststoornis. Deze stoornissen verschillen sterk van elkaar. Zo is bij fobieën de angst gericht op een concreet object of situatie terwijl een gegeneraliseerde angststoornis een meer algeheel gevoel van angst te weeg brengt. Deze stoornis kan verschillende oorzaken hebben en zowel de symptomen als intensiteit kunnen variëren. Via dit artikel kan u te weten komen of er sprake is van een angststoornis en/of andere psychische klachten.

Vormen van angststoornissen

Angststoornissen komen in verschillende gedaantes voor. Er wordt een onderverdeling gemaakt in de volgende vormen:

Specifieke fobie

Een specifieke fobie richt zich op een object, dier of situatie. Hoewel mensen met een fobie vaak weten dat hun angst niet reëel is, leidt het in contact komen met datgene waar men bang voor is, altijd tot een heftige angstreactie en in sommige gevallen tot een paniekaanval. Datgene waarvoor de angst bestaat wordt zoveel mogelijk gemeden.

Bekende fobieën zijn hoogtevrees, vliegangst, claustrofobie, angst voor de tandarts en spinnenfobie. Wanneer de angst zich richt op één object, dier of situatie is de angst in veel gevallen goed te hanteren en belemmert het dagelijks functioneren van iemand lang niet altijd. Wanneer dit echter wel het geval is, kan een therapie helpen om van een fobie af te komen.

Hypochondrie

Hypochondrie (ziektevrees) kan worden omschreven als een intense angst om ernstig ziek te zijn, ondanks het feit dat daar medisch geen aanwijzingen voor te vinden zijn. Mensen met deze angststoornis laten zich vaak uitgebreid onderzoeken in het ziekenhuis en hoewel daar steeds bevestigd wordt dat er geen sprake is van een ernstige ziekte, blijft de angst sterk aanwezig of wordt zelfs erger.

Sociale fobie

Mensen met een sociale fobie hebben in gezelschap het idee kritisch bekeken te worden en fouten te maken. Ze komen in gezelschap vaak erg verlegen over en hebben moeite contacten te leggen.

Iemand met een sociale fobie ervaart een intense angst om in één of meerdere sociale situaties te moeten presteren. Wanneer een dergelijke situatie zich voordoet wordt de persoon overvallen door angst, wat in sommige gevallen kan leiden tot een paniekaanval. Mensen met een sociale fobie weten dat hun angst onredelijk of overdreven is, maar dit vermindert de angst niet. Zij gaan de enge situaties bij voorkeur uit de weg, wat ertoe kan leiden dat iemand zich isoleert en eenzaam voelt.

Paniekstoornis

Een paniekstoornis wordt gekenmerkt door het ervaren van herhaaldelijke en onverwachte paniekaanvallen. Tijdens zo’n paniekaanval wordt er een intense angst ervaren en dit gaat gepaard met verschillende lichamelijke symptomen, zoals hartkloppingen, transpireren, trillen en misselijkheid. Mensen die last hebben van een paniekaanval hebben vaak het gevoel gek te worden, flauw te vallen of een hartaanval te krijgen.

Wanneer paniekaanvallen het leven van iemand gaan beheersen is er sprake van een paniekstoornis. Een paniekstoornis kan zowel met straatvrees als zonder straatvrees voorkomen.

Dwangstoornis (obsessief-compulsieve stoornis)

Mensen met een dwangstoornis (obsessieve-compulsieve stoornis) hebben last van terugkerende, dwangmatige gedachten en/of handelingen. De betrokkene voelt zich bijvoorbeeld gedwongen om herhaaldelijk de handen te wassen, het huis op te ruimen, te bidden of te blijven controleren of het gas uit staat.

De dwanghandelingen zijn gericht op het voorkomen of verminderen van enorme onrust en angst bij de betrokkene dat er iets verschrikkelijks gaat gebeuren, zoals het oplopen van een besmettelijke ziekte. De dwanggedachten en dwanghandelingen kosten meestal veel tijd en verstoren de dagelijkse routine van de betrokkene.

Gegeneraliseerde angststoornis (piekerstoornis)

Iedereen maakt zich wel eens ergens zorgen over of piekert wel eens. Dat is volkomen normaal. Wanneer het piekeren echter uw leven gaat beheersen, kan er sprake zijn van een gegeneraliseerde angststoornis (GAS). Iemand met GAS leeft eigenlijk constant in grote angst. Angst voor wat er komen gaat of angst voor dingen die er zijn gebeurd in het verleden. Deze angst gaat gepaard met piekeren over zaken die zouden kunnen optreden of die gebeurd zouden kunnen zijn, zonder dat daar concrete aanleiding voor is. Personen met GAS piekeren over vele zaken uit het dagelijks leven, zoals gezondheid, studie, werk, financiën, vriendschappen, huisvesting, relaties et cetera.

Het levert veel stress op om je constant maar zorgen te moeten maken en het is bovendien erg vermoeiend. Klachten die daarbij komen kijken zijn vermoeidheid, gespannenheid, hartkloppingen, duizeligheid, concentratieproblemen, spierpijn, slaapproblemen, stemmingsklachten en prikkelbaarheid. Het kan vaak jaren duren voordat iemand met GAS hulp zoekt. Vaak grijpt men direct naar medicatie, terwijl psychologische behandeling een zeer positieve, blijvende invloed kan hebben.

De angsten blijven door de manier van denken bestaan. Deze manier is het overschatten van gevaar, het onderschatten van de eigen mogelijkheden en een constant piekeren. Tijdens de therapie leert u oude gewoontes te doorbreken en anders met uw angsten om te gaan. Deze therapievorm heeft cognitieve therapie. Daarnaast gebruikt men ook oplossingsgerichte therapie. Dat houdt in dat we uw eigen krachten, ideen en oplossingen gaan aanwenden in het herstelproces. Tevens krijgt u een werkboek mee naar huis genaamd ” inzicht en overzicht”. Hiermee wordt duidelijk hoe uw persoonlijkheidsstijl bepaalde klachten mogelijk in stand houden.

Posttraumatische stress-stoornis

Een posttraumatische stress-stoornis is een reactie op een traumatische ervaring waar iemand aan bloot is gesteld. De traumatische ervaring bestaat uit één of meer gebeurtenissen waarbij iemand met een feitelijke of dreigende dood wordt geconfronteerd. De betrokkene heeft hier met intense angst, hulpeloosheid of afschuw op gereageerd.

Bij een posttraumatische stress-stoornis wordt de traumatische gebeurtenis voortdurend herbeleefd, aan de hand van onaangename herinneringen die zich blijven opdringen, terugkerende nachtmerries en/of flashbacks. Men probeert dit herbeleven en andere prikkels die bij het trauma horen zo veel mogelijk te vermijden, vaak ervaart men een algehele afstomping van het gevoelsleven. Daarnaast hebben mensen met deze stoornis vaak last van slaapproblemen, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en overdreven schrikreacties.

Angststoornissen behandelen

Angststoornissen zijn meestal goed te behandelen. Hierbij wordt vaak gebruikt gemaakt van cognitieve gedragstherapie, anti-angst medicijnen of een combinatie van beide.

Tijdens cognitieve gedragstherapie gaat de behandelaar samen met u na waar u precies angstig (van) wordt, wat er op zulke momenten door u heen gaat en hoe deze angst aangepakt kan worden. Door anders te leren denken over de angst kan u angstgevoelens effectief leren aanpakken.

Verder kan er met het aanleren van ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen geleerd worden hoe u meer rust en ontspanning in uw lichaam krijgt en hoe eventuele paniekaanvallen voorkomen kunnen worden.

Bij aan psychotrauma gerelateerde klachten, zoals bij posttraumatische stress stoornis, bestaan gespecialiseerde behandelingen gericht op traumaverwerking. Een voorbeeld hiervan is EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing).

Medicijnen die tegen angststoornissen worden voorgeschreven zijn meestal antidepressiva of kalmerende middelen zoals alprazolam, diazepam, clonazepam en lorazepam.