Stress: alles wat u moet weten (en hoe u stress verminderen kan)

Stress in het dagelijks leven is een gevoel dat mensen hebben als ze overbelast zijn en moeite hebben om aan eisen te voldoen.

Deze eisen kunnen betrekking hebben op financiën, werk, relaties, andere situaties en alles wat een echte of gepercipieerde uitdaging of bedreiging vormt voor het welzijn van een persoon kan extra spanning veroorzaken.

Stress kan een motivator zijn. Het kan essentieel zijn om te overleven. Het “vecht-of-vlucht”-mechanisme kan ons vertellen wanneer en hoe we op gevaar moeten reageren. Als dit mechanisme echter te gemakkelijk wordt geactiveerd, of als er te veel stressfactoren tegelijk zijn, kan het de mentale en fysieke gezondheid van een persoon ondermijnen en schadelijk worden.

Volgens het jaarlijkse stressonderzoek van de Amsterdamse universiteit steeg het gemiddelde stressniveau in de Nederland van 4,9 naar 5,1 op een schaal van 1 tot 10 in het afgelopen jaar. De belangrijkste redenen die hiervoor worden genoemd zijn werkgelegenheid en geld.

Snelle feiten over stress:

Hier zijn enkele belangrijke feiten over stress. Meer details vindt u onderaan in het hoofdartikel.

• Stress helpt het lichaam zich voor te bereiden op gevaar.
• De symptomen kunnen zowel fysiek als psychisch zijn.
• Korte termijn stress kan nuttig zijn, maar lange termijn stress is gekoppeld aan verschillende gezondheidsaandoeningen.
• We kunnen ons voorbereiden op moeilijke momenten door het leren van enkele zelfsturingstips.

Wat is stress?

Stress is de natuurlijke verdediging van het lichaam tegen roofdieren en gevaar. Het brengt de hormoonproductie van het lichaam op gang zodat het zich kan voorbereiden om gevaar te ontwijken of om ermee om te gaan. Dit staat beter bekend als het “vecht-of-vluchtmechanisme”.

Wanneer we met een uitdaging worden geconfronteerd, is een deel van onze reactie fysiek. Het lichaam activeert middelen om ons te beschermen door ons voor te bereiden om te blijven en te vechten of om zo snel mogelijk weg te vluchten.

Het lichaam produceert grotere hoeveelheden van de chemische stoffen cortisol, adrenaline en noradrenaline. Deze leiden tot een verhoogde hartslag, een verhoogde paraatheid van de spieren, zweten en alertheid. Al deze factoren verbeteren het vermogen om te reageren op een gevaarlijke of uitdagende situatie.

Factoren van de omgeving die deze reactie veroorzaken worden stressindicators genoemd. Voorbeelden hiervan zijn geluiden, agressief gedrag, een auto die te hard rijdt, enge momenten in films, of zelfs uitgaan op een eerste afspraakje. Hoe meer factoren we ervaren, hoe meer we ons gestrest voelen.

Veranderingen in het lichaam

Stress vertraagt de normale lichaamsfuncties, zoals de spijsvertering en het immuunsysteem.

Het lichaam verandert op de volgende manieren tijdens stress:

• Bloeddruk- en polsslagstijging
• Versnelde ademhaling
• Vertraagde spijsvertering
• De immuun activiteit neemt af
• De spieren worden opgespannen
• Verhoogde staat van alertheid
• Verhindering van de slaap

Hoe we reageren op een moeilijke situatie zal van invloed zijn op hoe spanning ons en onze gezondheid beïnvloedt. Iemand die het gevoel heeft dat hij niet genoeg middelen heeft om met deze gevoelens om te gaan, zal eerder een sterkere reactie hebben die op zijn beurt gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Stressfactoren beïnvloeden mensen op verschillende manieren.

Sommige ervaringen die over het algemeen als positief worden beschouwd, kunnen leiden tot stress, zoals het krijgen van een baby, op reis gaan, verhuizen naar een leuker huis en/of promotie.

Dit is omdat zij vaak een belangrijke verandering, extra spanning, nieuwe verantwoordelijkheden, en een behoefte aan aanpassing met zich meebrengen. Het zijn ook stappen in het onbekende. De persoon vraagt zich af of hij het wel aankan.

Een aanhoudend negatieve reactie op uitdagingen kan een nadelig effect hebben op de gezondheid en het geluk. Als u echter bewust bent van hoe u reageert op stressfactoren kan dit helpen om de negatieve gevoelens en effecten van stress te verminderen, en om het effectiever te beheren.

Soorten

Men kan 3 verschillende soorten stress herkennen.

Acute stress

Dit type is van korte duur en is het meest voorkomend. Acute stress wordt vaak veroorzaakt door het denken over de druk van gebeurtenissen die zich recentelijk hebben voorgedaan, of toekomstige eisen in de nabije toekomst.

Als u bijvoorbeeld recentelijk betrokken bent geweest bij een ruzie die tot verwarring heeft geleid of een deadline in het verschiet heeft, dan kunt u zich gespannen voelen over deze triggers. Dit gevoel zal echter verminderen van zodra deze zijn opgelost.

Het veroorzaakt niet dezelfde hoeveelheid schade als langdurige, chronische stress. Kort termijneffecten zijn onder andere spanningshoofdpijn en maagklachten. Echter kan het ook een soort van leed met zich meebrengen.

Herhaalde gevallen van acute stress gedurende een lange periode kunnen wel chronisch en schadelijk worden.

Episodische acute stress

Mensen die vaak acute stress ervaren, of wiens leven vaak aanleiding geeft tot gespannenheid, hebben episodische acute stress.

Een persoon met te veel verplichtingen en een slechte organisatie kan episodische stresssymptomen vertonen. Deze omvatten de neiging om geïrriteerd en gespannen te zijn. Deze prikkelbaarheid kan zo van invloed zijn op relaties. Mensen die zich voortdurend te veel zorgen maken kunnen ook te maken krijgen met dit soort stress.

Dit soort kan ook leiden tot een hoge bloeddruk en hartaandoeningen.

Chronische stress

Dit is de meest schadelijke vorm en is vaak aanwezig over een langere periode.

Voortdurende armoede, een disfunctioneel gezin of een ongelukkig huwelijk kunnen chronische stress veroorzaken. Het komt voor wanneer een persoon nooit een ontsnapping ziet aan de oorzaak van zijn gespannenheid en zo stopt met het zoeken naar oplossingen. Soms kan het worden veroorzaakt door een traumatische ervaring op jonge leeftijd.

Chronische stress kan onopgemerkt blijven, omdat mensen eraan kunnen wennen. Dit in tegenstelling tot acute stress. Voor acute stress is namelijk meteen een oplossing voor handen. Chronische stress kan deel uit gaan maken van de persoonlijkheid van een individu, waardoor hij of zij voortdurend vatbaar is voor de effecten van spanning, ongeacht de scenario’s waarin men zich bevindt.

Mensen met chronische stress zijn zo getroffen dat het uiteindelijk kan leiden tot zelfmoord, gewelddadige acties, hartaanvallen en beroertes.

Oorzaken

We reageren allemaal anders op stressvolle situaties. Wat voor de een stressvol is, kan voor de ander niet altijd stressvol zijn. Bijna alles kan stress veroorzaken. Voor sommige mensen kan alleen al het denken aan iets of enkele kleine dingen stress veroorzaken.

Veel voorkomende grote levensgebeurtenissen die stress met zich kunnen meebrengen, zijn onder andere:

• Beroepskwesties of pensionering
• Gebrek aan tijd of geld
• Verlies
• Gezinsproblemen
• Kwalen
• Verhuizing
• Relaties, huwelijk en echtscheiding

Andere veel voorkomende oorzaken van stress zijn:

• Abortus of miskraam
• Het rijden in druk verkeer en/of angst voor een ongeval
• Angst voor criminaliteit of problemen met buren
• Zwangerschap
• Ouder worden
• Overmatige geluidsoverlast, overbevolking en vervuiling
• Onzekerheid of wachten op een belangrijk resultaat

Sommige situaties zullen sommige mensen beïnvloeden en andere niet. Ervaringen uit het verleden kunnen van invloed zijn op hoe iemand zal reageren.

Soms is er geen aanwijsbare oorzaak. Door geestelijke gezondheidsproblemen, zoals depressie, of een opgebouwde frustratie en angst, kunnen sommige mensen zich sneller gestrest voelen dan anderen.

Sommige mensen ervaren voortdurende stress na een traumatische gebeurtenis, zoals een ongeluk of een soort van misbruik. Dit staat bekend als de posttraumatische stressstoornis (PTSS). Degenen die een stressvolle baan hebben, zoals in het leger of bij de hulpdiensten, krijgen na een groot incident een debriefing sessie en worden gemonitord op PTSS.

Symptomen

De fysieke effecten van stress zijn onder andere:

• Zweten
• Pijn in de rug of borstkas
• Krampen of spierkrampen
• Erectiestoornissen en verlies van libido
• Flauwvallen
• Hoofdpijn
• Hoge bloeddruk
• Lagere immuniteit tegen ziekten
• Spierpijn
• Trillingen
• Slaapproblemen
• Maagklachten

Een studie uit 2012 suggereerde dat de stressfactoren die ouders ervaren, zoals financiële problemen of het beheer van een eenoudergezin, kunnen leiden tot overgewicht bij hun kinderen.

Emotionele reacties kunnen onder meer zijn:

• Woede
• Ongerustheid
• Burn-out
• Concentratieproblemen
• Depressie
• Vermoeidheid
• Een gevoel van onveiligheid
• Vergeetachtigheid
• Prikkelbaarheid
• Nagelbijten
• Treurnis

Gedragingen in verband met stress zijn onder andere:

• Het hunkeren naar voedsel en zo te veel eten
• Woede-uitbarstingen
• Drugs- en alcoholmisbruik
• Hoger tabaksverbruik
• Sociale terugtrekking
• Veelvuldig huilen
• Relatieproblemen

Diagnose

Een arts zal normaal gesproken de diagnose stress stellen door de patiënt te vragen naar de symptomen en levensgebeurtenissen.

De diagnose is complex. Het hangt af van vele factoren. Er worden vragenlijsten, biochemische maatregelen en fysiologische technieken gebruikt, maar deze zijn niet altijd objectief of effectief.

De meest directe manier om stress en de effecten ervan op een persoon te diagnosticeren is door middel van een uitgebreid, stress-georiënteerd, face-to-face gesprek.

Behandeling

De behandeling omvat zelfhulp en, in gevallen waar de stress wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, bepaalde medicijnen.

Therapieën die kunnen helpen om ontspanning teweeg te brengen zijn onder andere aromatherapie of reflexologie.

Sommige verzekeraars dekken dit soort behandelingen, maar controleer wel eerst of ze goed zijn voor uw aandoeningen alvorens ermee te starten.

Geneesmiddelen

Artsen zullen meestal geen medicijnen voorschrijven om met stress om te gaan, tenzij de patiënt een onderliggende ziekte heeft, zoals depressie of een soort angst.

In dat geval behandelt de arts een psychische aandoening en niet de oorzaak van de gespannenheid van de patiënt.

In dergelijke gevallen kan een benzodiazepine of antidepressivum worden voorgeschreven. Het risico bestaat echter dat de medicatie alleen de stress maskeert, in plaats van u te helpen er mee om te gaan en er mee om te gaan. Deze middelen kunnen ook bijwerkingen hebben.

Het ontwikkelen van een aantal strategieën voor het omgaan met stress kan een individu helpen bij het omgaan met nieuwe situaties en het handhaven van de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Als u al overweldigende stress ondervindt, zoek dan medische hulp. Uw arts of zorgverlener zal u dan wellicht Alprazolam kopen laten.

Hoe zelf met stress omgaan

Hier zijn een paar levensstijl keuzes die u kunt nemen om uw stressgevoelens te beheersen of te voorkomen.

Verminder van het gebruik van alcohol, drugs en cafeïne: Deze stoffen zullen niet helpen om stress te voorkomen, en ze kunnen het zelfs nog erger maken. Het gebruik ervan moet dus worden verhinderd.

Kies voor een gezonde voeding: Een gezonde, evenwichtige voeding met veel groenten en fruit helpt het immuunsysteem in tijden van moeilijkheden. Een slechte voeding leidt tot een slechte gezondheid en extra gevoelens van spanning.

Stel prioriteiten: Besteed een beetje tijd aan het organiseren van uw to-do lijst om te zien wat het belangrijkste is. Richt u dan op wat u die dag al hebt bereikt, in plaats van wat u nog moet doen.

Maak tijd voor uzelf: Neem elke dag wat tijd voor uzelf. Gebruik het om uw leven te organiseren, te ontspannen en uw eigen belangen na te streven.

Doe ademhaling en ontspanningsoefeningen: Meditatie, massage en yoga kunnen helpen. Adem- en ontspanningstechnieken kunnen het systeem vertragen en u helpen ontspannen. Ademhaling is ook een centraal onderdeel van meditatie.

Praat meer: Praten met familie, vrienden en collega’s over uw gedachten zal u helpen om “stoom af te laten”. U kan zich zo getroost voelen omdat u “niet de enige bent”. Misschien vindt u zelfs een gemakkelijke oplossing waar u niet aan gedacht had.

Herken de tekenen: Iemand kan zo bezorgd zijn over het probleem dat de stress veroorzaakt dat hij of zij de effecten op zijn of haar lichaam niet opmerkt.

Het opmerken van symptomen is de eerste stap om actie te ondernemen. Mensen die last hebben van werkstress als gevolg van lange werkuren moeten mogelijk een stap terugzetten. Het kan tijd zijn om de situatie te herzien en te praten met een overste over het verminderen van de werkdruk.

Zoek iets dat u ontspant: De meeste mensen hebben iets dat hen helpt om te ontspannen, zoals een boek lezen, wandelen, naar muziek luisteren of tijd doorbrengen met een vriend of een huisdier. Bij een koor of een sportschool gaan, helpt sommige mensen ook.

Zoek een steungroep: er wordt aangeraden aan om netwerken van sociale steun te ontwikkelen, bijvoorbeeld door te praten met buren en anderen in de lokale gemeenschap, of door lid te worden van een club, liefdadigheidsinstelling of religieuze organisatie.

Zelfs als u zich nu niet gestrest voelt, kan het deel uitmaken van een groep voorkomen dat stress zich ontwikkelt en steun en praktische hulp bieden in moeilijke tijden.

Sociale netwerken online kunnen helpen, zolang het niet in de plaats komt van persoonlijk contact. Het kan u in staat stellen om in contact te blijven met vrienden en familie die ver weg zijn, en dit kan de angst verminderen.

Als stress uw dagelijks leven beïnvloedt, moet u professionele hulp zoeken. Een arts of psychiatrisch specialist kan vaak helpen, bijvoorbeeld door middel van een training in stressmanagement.

Technieken voor het beheren van stress

Stressmanagement kan hierbij helpen:

• Vermijd de bron van de stress
• Verander de manier waarop u een stressvolle gebeurtenis ziet
• Verminder de impact die het kan hebben op uw lichaam
• Kies voor alternatieve manieren om het hoofd te leren bieden aan moeilijke situaties

Technieken voor stressmanagement kunnen worden verkregen uit zelfhulpboeken, online of door het volgen van een cursus stressmanagement. Een hulpverlener of psychotherapeut kan een persoon met stress helpen bij het vinden van persoonlijke ontwikkelingscursussen of individuele en groep therapeutische sessies.