‘s Nacht wakker liggen, niet kunnen slapen of niet opnieuw in slaap kunnen komen, woelen, draaien of piekeren… Het overkomt iedereen wel eens, en iedereen kent het: slapeloosheid. Maar voor sommige mensen is het niet kunnen slapen meer dan alleen een vervelend verschijnsel. We kunnen spreken van ernstige slapeloosheid, of ook wel ‘insomnie’ genoemd, wanneer er sprake is van een lange periode of aaneengesloten nachten waarin slecht tot niet wordt geslapen. Slapeloosheid is in dit geval meer dan een vervelend probleem. Het kan de nacht, de daarop volgende dag, week en zelfs het geheel dagelijks leven ontregelen. Uit slapeloze nachten komen vaak andere klachten voort, die een persoon sterk kunnen beïnvloeden.
Slapeloosheid in verschillende vormen
Slapeloosheid, oftewel insomnie, is er in verschillende vormen en komt voor op verschillende manieren. Zo zijn er mensen die last tot veel moeite hebben met het inslapen, alvorens de nachtelijke rusturen. Ook zijn er mensen die met regelmaat tot iedere nacht steevast rond hetzelfde tijdstip wakker worden en blijven. Ook een lichte slaap waarin de persoon in kwestie vaak wakker wordt en vervolgens slecht tot niet inslaapt, met vermoeidheid als gevolg, wordt vaak in één adem met slapeloosheid genoemd. Daarnaast vallen onder slapeloosheid symptomen ook te vroeg ontwaken in de ochtend, algehele vermoeidheid over de dag heen, prikkelbaarheid of somberheid, een verminderd tot slecht concentratievermogen en zelfs geheugenproblemen. Geconcludeerd kan worden dat slaapproblemen meer invloed (kunnen) hebben op de daarop volgende uren, dagen en maanden dan wellicht in eerste instantie zal worden gedacht.
Soorten slapeloosheid: van paradoxale tot psychofysiologische insomnie
Er bestaan naast verschillende klachten als gevolg van slaapproblemen ook verschillende soorten slapeloosheid, aan welke ieder een andere (medische) naam kan worden gegeven. Zo bestaat er de soort slapeloosheid die ‘paradoxale insomnie’ genoemd wordt. Hierin is sprake van een verkeerd beeld over het eigen slapen, wat wil zeggen, de persoon in kwestie denkt veel minder te hebben geslapen dan hij of zij in werkelijkheid heeft gedaan. Vermoeidheid kan hiervan het gevolg zijn. Ook ‘psychofysiologische insomnie’ is een vorm van slapeloosheid. Hierbij kan de persoon in kwestie zelden tot niet op een prettige manier in slaap vallen: bij de gedachte aan een nare nacht, met weinig nachtrust, slaat de paniek toe. De geest raakt alerter, het negatieve denken wordt sterker, in slaap vallen lastiger… insomnie is een feit. Er bestaat ook een tal aan soorten slapeloosheid als gevolg van psychische problemen, medicijngebruik, slechte verzorging (zowel van de slaapruimte als het lichaam), drugsgebruik, chronische pijnen, restless legs en meer.
Heb ik last van insomnie en zo ja, van welke vorm?
Indien je het vermoeden hebt te maken te hebben met insomnie, klachten hebt zoals bovengenoemd of andere problemen met (in)slapen, dan kan de huisarts wellicht een oplossing bieden. Ondanks het feit vermoeidheid en de daaruit voortkomende slapeloosheid – of vice versa – vaak het gevolg zijn van stress, piekeren en spanning, en deze in de meeste gevallen niet chronisch (langdurig/blijvend) van aard zijn, zal de huisarts het probleem slapeloosheid altijd serieus nemen. Omdat hij of zij weet hoeveel invloed slapeloosheid op het (dagelijks) leven kan hebben, kan bij dermate ernstige slaapproblemen een doorverwijzing naar de gespecialiseerde slaapkliniek en/of neuroloog worden geopperd. Wil je zelf iets doen tegen jouw slapeloosheid? Maak gebruik van slapeloosheid tips, welke het in- en doorslapen wellicht kunnen vergemakkelijken.
