Depressie

Verdriet, een gevoel van leegte en geen plezier of voldoening meer halen uit de alledaagse activiteiten zijn bekende gevoelens voor ons allemaal. Maar als ze aanhouden en ons leven wezenlijk beïnvloeden, kan dit een teken aan de wand zijn.

Depressie is volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wereldwijd de belangrijkste oorzaak van invaliditeit. Het kan zijn invloed hebben op volwassenen, adolescenten en kinderen.

In dit artikel vertellen we u wat depressie is en wat de oorzaken zijn van deze gemoedstoestand. We beschrijven ook de verschillende soorten, hun behandelingen en meer.

Wat is een depressie?

Depressie wordt geclassificeerd als een stemmingsstoornis. Het kan worden beschreven als gevoelens van verdriet, verlies of boosheid die de dagelijkse activiteiten van een persoon verstoren.

Het komt ook vrij vaak voor. Er wordt geschat dat 8,1 procent van de Nederlandse volwassenen van 20 jaar en ouder een depressie had in een bepaalde periode van zijn of haar leven.

Mensen ervaren depressies op verschillende manieren. Het kan uw dagelijkse werk verstoren waardoor u minder productief bent. Het kan ook een invloed hebben op relaties en sommige chronische gezondheidsaandoeningen.

Aandoeningen die door een depressie kunnen verergeren zijn onder andere:

• Artritis
• Astma
• cardiovasculaire aandoening
• kanker
• diabetes
• obesitas

Het is belangrijk om te beseffen dat het gevoel soms een normaal onderdeel van het leven is. Trieste en verontrustende gebeurtenissen overkomen iedereen. Maar als u zich regelmatig down of hopeloos voelt, kan het zijn dat u last heeft van een depressie.

Depressie wordt beschouwd als een ernstige medische aandoening die kan verergeren zonder de juiste behandeling. Degenen die zich willen laten behandelen, zien vaak al binnen een paar weken een verbetering van de symptomen.

Wat zijn de symptomen van een depressie?

Depressie kan meer zijn dan een constante toestand van verdriet of van een “leeg” gevoel.

Ernstige depressies kunnen verschillende symptomen hebben. Sommige hebben invloed op uw stemming en andere op uw lichaam. De symptomen kunnen ook aanhouden en komen en gaan.

De symptomen van een depressie kunnen verschillend worden ervaren bij mannen, vrouwen en kinderen.

Mannen kunnen symptomen ervaren die verband houden met hun:

• stemming, zoals boosheid, agressiviteit, geïrriteerdheid, angst en rusteloosheid
• emotioneel welzijn, zoals zich leeg, verdrietig, hopeloos voelen …
• gedrag, zoals verlies van interesse, niet langer plezier vinden in favoriete activiteiten, zich gemakkelijk moe voelen, gedachten aan zelfmoord, overmatig drinken, gebruik van drugs, zich bezighouden met risicovolle activiteiten
• seksuele interesse, zoals verminderd seksueel verlangen, gebrek aan seksuele prestaties
• cognitieve vaardigheden, zoals het onvermogen om zich te concentreren, moeite met het voltooien van taken, vertraagde reacties tijdens gesprekken
• slaappatronen, zoals slapeloosheid, rusteloze slaap, overmatige slaperigheid, niet slapen door de nacht heen
• fysiek welzijn, zoals vermoeidheid, pijn, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen

Vrouwen kunnen symptomen ervaren die verband houden met hun:

• stemming, zoals prikkelbaarheid
• emotioneel welzijn, zoals zich verdrietig of leeg voelen, zich angstig of hopeloos voelen
• gedrag, zoals verlies van interesse in activiteiten, terugtrekking uit sociale contacten, zelfmoordgedachten
• cognitieve vaardigheden, zoals langzamer denken of praten
• slaappatronen, zoals moeite met slapen door de nacht, vroeg wakker worden, te veel slapen
• fysiek welzijn, zoals verminderde energie, grotere vermoeidheid, veranderingen in eetlust, gewichtsveranderingen, pijn, hoofdpijn, toegenomen krampen

Kinderen kunnen symptomen ervaren die verband houden met hun:

• stemming, zoals prikkelbaarheid, boosheid, stemmingswisselingen, huilen
• emotioneel welzijn, zoals gevoelens van onbekwaamheid (bijv. “ik kan niets goed doen”) of wanhoop, huilen, intense droefheid
• gedrag, zoals in de problemen komen op school of weigeren naar school te gaan, het vermijden van vrienden of broers of zussen, gedachten aan de dood of zelfmoord
• cognitieve vaardigheden, zoals moeite met concentreren, afname van de schoolprestaties
• slaappatronen, zoals moeite met slapen of te veel slapen
• fysiek welzijn, zoals verlies van energie, spijsverteringsproblemen, veranderingen in eetlust, gewichtsverlies of -toename

Wat zijn de oorzaken van een depressie?

De medische gemeenschap begrijpt de oorzaken van depressies niet helemaal. Er zijn veel mogelijke oorzaken, en soms zijn er verschillende factoren die de symptomen veroorzaken.

Factoren die waarschijnlijk een rol spelen zijn onder andere:

• genetische kenmerken
• veranderingen in de neurotransmitter van de hersenen
• omgevingsfactoren
• psychologische en sociale factoren
• aanvullende aandoeningen zoals een bipolaire stoornis

Welke soorten depressies zijn er?

Er zijn verschillende vormen van depressie. Hieronder staan enkele van de meest voorkomende vormen opgelijst.

Ernstige depressie

Een persoon met een ernstige depressie ervaart een constante staat van verdriet. Ze kunnen hun interesse verliezen in activiteiten die ze vroeger leuk vonden.

De behandeling bestaat meestal uit medicatie en psychotherapie.

Aanhoudende depressieve stoornis

Ook bekend als dysthymie, veroorzaakt een aanhoudende depressieve stoornis met symptomen die minstens 2 jaar duren.

Iemand met deze stoornis kan zowel episodes van ernstige depressie als mildere symptomen hebben.

Bipolaire stoornis

Depressie is een veelvoorkomend symptoom van een bipolaire stoornis, en onderzoek toont aan dat mensen met deze stoornis ongeveer de helft van de tijd symptomen kunnen hebben. Dit kan de bipolaire stoornis moeilijk te onderscheiden maken van een depressie.

Psychotische depressie

Sommige mensen ervaren een psychose in combinatie met een depressie.

Psychose kan gepaard gaan met waanideeën, zoals valse geloofsovertuigingen en een onthechting van de werkelijkheid. Het kan ook gaan om hallucinaties – het voelen van dingen die er niet zijn.

Postnatale depressie

Na de bevalling ervaren veel vrouwen wat sommige mensen de “baby blues” noemen. Als de hormoonspiegels zich na de bevalling aanpassen, kan dat leiden tot stemmingswisselingen.

Er is geen enkele oorzaak voor dit soort depressie, en het kan maanden of jaren duren. Iedereen die na de bevalling nog steeds een depressie ervaart, moet medische hulp zoeken.

Grote depressieve stoornis met een seizoensgebonden patroon

Eerder genoemd seizoensgebonden affectieve stoornis is het type van depressie gerelateerd aan de vermindering van het daglicht tijdens de herfst en winter.

De symptomen kunnen afnemen als het jaar vlot of als reactie op lichttherapie.

Mensen die in landen met lange of strenge winters leven, lijken meer last te hebben van deze aandoening.

Diagnose

Als iemand vermoedt dat hij symptomen van een depressie heeft, moet hij professionele hulp zoeken bij een arts of een specialist in de geestelijke gezondheidszorg.

Een gekwalificeerde gezondheidsprofessional kan verschillende oorzaken uitsluiten, een nauwkeurige diagnose stellen en een veilige en effectieve behandeling opstarten.

Hij zal vragen stellen over de symptomen, zoals hoe lang ze al aanwezig zijn. Een arts kan ook een onderzoek uitvoeren om te controleren op fysieke oorzaken en een bloedtest laten uitvoeren om andere gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Wat is de behandeling van een depressie?

Leven met een depressie kan moeilijk zijn, maar de behandeling kan helpen om de kwaliteit van uw leven te verbeteren. Praat met uw zorgverlener over de mogelijke opties.

Het kan zijn dat u de symptomen met succes kunt behandelen met één vorm van behandeling, of dat een combinatie van behandelingen het beste werkt.

Het is gebruikelijk om medische behandelingen en lifestyle-therapieën te combineren, waaronder het volgende:

Medicijnen

Uw zorgverlener kan het volgende voorschrijven:

• antidepressiva
• antipsychotische geneesmiddelen
• benzodiazepines

Elk type medicatie dat wordt gebruikt om depressie te behandelen heeft voordelen en potentiële risico’s.

Psychotherapie

Spreken met een therapeut kan u helpen vaardigheden te leren om met negatieve gevoelens om te gaan. U kunt ook baat hebben bij familie- of groepstherapiesessies.

Lichttherapie

Blootstelling aan doses wit licht kan helpen bij het reguleren van uw stemming en het verbeteren van de symptomen van een depressie. Lichttherapie wordt vaak gebruikt bij een seizoensgebonden affectieve stoornis, die nu grote depressieve stoornis met een seizoensgebonden patroon wordt genoemd.

Alternatieve therapieën

Vraag uw zorgverlener naar acupunctuur of meditatie. Sommige kruidensupplementen worden ook gebruikt voor de behandeling van depressies, zoals Sint-janskruid en visolie.

Praat met uw zorgverlener voordat u een supplement neemt of een supplement combineert met voorgeschreven medicatie, omdat sommige supplementen kunnen reageren met bepaalde medicijnen. Sommige supplementen kunnen ook de depressie verergeren of de effectiviteit van de medicatie verminderen.

Lichaamsbewging

Streef naar 30 minuten lichaamsbeweging 3 tot 5 dagen per week. Lichaamsbeweging kan de productie van endorfine in het lichaam doen toenemen. Dit zijn hormonen die uw stemming verbeteren.

Vermijd alcohol en drugs

Door het drinken of misbruiken van drugs voelt u zich misschien een beetje beter. Maar op de lange termijn kunnen deze middelen de depressie- en angstsymptomen verergeren.

Leer om nee te zeggen

Als u zich overweldigd voelt, kan dat de angst- en depressieverschijnselen verergeren. Het stellen van grenzen in uw professionele en persoonlijke leven kan u helpen zich beter te voelen.

Zorg voor uzelf

U kunt ook de symptomen van depressie verbeteren door voor uzelf te zorgen. Dit omvat het krijgen van voldoende slaap, het eten van een gezond dieet, het vermijden van negatieve mensen en het deelnemen aan leuke activiteiten.

Soms reageert een depressie niet op medicatie. Uw zorgverlener kan andere behandelingsopties aanbevelen als uw symptomen niet verbeteren.

Is een depressie genetisch?

Iemand met een ouder of broer of zus die een depressie heeft, heeft twee tot drie keer meer kans om de aandoening te ontwikkelen.

Echter hebben veel mensen met een depressie geen familiegeschiedenis.

Een recente studie suggereert dat de gevoeligheid voor depressie niet het gevolg kan zijn van genetische variatie. Onderzoekers erkennen dat terwijl een depressie zou kunnen worden geërfd, veel andere kwesties ook invloed hebben op de ontwikkeling ervan.

Is het een handicap?

Depressie is de belangrijkste oorzaak van invaliditeit in de wereld, volgens de WHO.

In de Verenigde Staten wordt depressieve, bipolaire en aanverwante aandoeningen als een handicap beschouwd. Als een persoon door zijn depressie niet kan werken, kan hij of zij in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering van de sociale zekerheid.

De persoon moet lang genoeg en recentelijk genoeg gewerkt hebben om in aanmerking te komen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van uw ziekteverzekeraar.

Is een depressie te genezen?

Hoewel er geen genezing voor een depressie bestaat, zijn er wel effectieve behandelingen die helpen bij het herstel. Hoe eerder de behandeling begint, hoe succesvoller deze kan zijn.

Veel mensen met een depressie herstellen na het volgen van een behandelplan. Zelfs met een effectieve behandeling kan echter een terugval optreden.

Om een terugval te voorkomen, moeten mensen die medicijnen voor een depressie nemen doorgaan met de behandeling – zelfs nadat de symptomen zijn verbeterd of verdwenen – zolang hun arts dat adviseert.

Zoek enkele tips om te helpen voorkomen dat een depressie terugkeert.

Triggers

Triggers zijn emotionele, psychologische of fysieke gebeurtenissen of omstandigheden die kunnen leiden tot het verschijnen of terugkeren van depressieve symptomen.

Dit zijn enkele van de meest voorkomende triggers:

• Stressvolle levensgebeurtenissen, zoals verlies, familieconflicten en veranderingen in relaties
• Onvolledig herstel na te vroeg te zijn gestopt met de behandeling
• Medische aandoeningen, zoals obesitas, hartziekten en diabetes.

Risicofactoren

Sommige mensen hebben een hoger risico op een depressie dan anderen.

Risicofactoren zijn onder andere:

• het ervaren van bepaalde levensgebeurtenissen, zoals overlijden, werkomstandigheden, veranderingen in relaties, financiële problemen en medische problemen.
• acute stress
• het hebben van een gebrek aan succesvolle copingstrategieën
• het hebben van een nauwe verwant met een depressie
• het gebruik van sommige voorgeschreven geneesmiddelen, zoals corticosteroïden, sommige bètablokkers en interferon
• het gebruik van recreatieve drugs, zoals alcohol of amfetaminen
• na een vorige episode van een ernstige depressie
• leven met een chronische aandoening, zoals diabetes, chronische obstructieve longziekte of hart- en vaatziekten
• leven met aanhoudende pijn

Vooruitzichten voor mensen met een depressie

Een depressie kan tijdelijk zijn, maar het kan ook een lange tijd aanslepen. De behandeling zorgt er niet altijd voor dat uw depressie volledig verdwijnt.

Toch maakt de behandeling de symptomen vaak beter beheersbaar. Om de symptomen van een depressie te beheersen, moet u de juiste combinatie van medicijnen en therapieën vinden.

Als één behandeling niet werkt, praat dan met uw zorgverlener. Deze kan u helpen bij het opstellen van een ander behandelplan dat mogelijk beter werkt bij het beheersen van uw aandoening.