Ongeveer een op de zes volwassenen in Nederland neemt een psychoactief geneesmiddel. Meestal gaat het om antidepressiva, kalmeringsmiddelen of antipsychotica. Dit zegt een nieuwe studie die gepubliceerd werd in het tijdschrift JAMA Internal Medicine.
Er werden verschillende klassen van psychoactieve medicijnen onderzocht waaronder antidepressiva, kalmeringsmiddelen en hypnotica voor de behandeling van slapeloosheid en antipsychotica die meestal wordt voorgeschreven aan patiënten die manie hebben van een bipolaire stoornis of psychose als gevolg van schizofrenie.
De top 10 van psychiatrische middelen die in de nieuwe studie werden gerapporteerd waren sertralinehydrochloride (Zoloft, een antidepressivum); citalopramhydrobromide (Celexa, een antidepressivum); alprazolam (Xanax, een antiangstmedicijn); zolpidemtartraat (Ambien, een hypnotisch geneesmiddel); fluoxetine hydrochloride (Prozac, een antidepressivum); trazodonehydrochloride (Desyrel, een antidepressivum); clonazepam (Klonopin, een anti-angstmedicijn); lorazepam (Ativan, een anti-angstmedicijn); escitalopram oxalaat (Lexapro, een antidepressivum); en duloxetine hydrochloride (Cymbalta, een antidepressivum).
Vooral ouderen en vrouwen
Vroeger waren het voornamelijk volwassenen van middelbare leeftijd die het meest gebruik maakten van deze geneesmiddelen terwijl het nu ouderen zijn. Het gebruik van medicijnen lijkt dus toe te nemen met de leeftijd. Dit is een verrassende bevinding omdat vooral ouderen het risico kunnen lopen om te vallen en cognitieve stoornissen te ontwikkelen door het nemen van deze medicijnen.
Daarenboven gaven vrouwen vaker aan dat ze gebruik maakten van deze middelen. Mannen kunnen over het algemeen meer afwijzend staan tegenover de symptomen en zoeken over het algemeen minder naar een behandeling voor hun psychologische problemen.
Verslavingspotentieel
Bovendien meldt de meerderheid van de onderzochte personen dat ze deze voor lange tijd gebruiken. Er bestaat een terechte kans op ontwenningsverschijnselen wanneer er abrupt wordt gestopt met het nemen van deze medicijnen. Daarom moeten zowel patiënten als artsen regelmatig de voortdurende behoefte aan deze middelen opnieuw beoordelen. Het is belangrijk dat patiënten begrijpen dat na het stoppen van een behandeling met psychoactieve medicijnen het probleem kan terug keren. Echter kunnen er ook ontwenningsverschijnselen optreden als er abrupt mee wordt gestopt. Dit kan voorkomen worden als artsen patiënten voorzichtig helpen hun dosis te verminderen.
Oorzaken en gevolgen
De mogelijke oorzaak kan liggen bij de voorschrijvers zelf. Omdat psychiaters een ondervertegenwoordigde specialiteit is in de gezondheidzorg in Nederland, schrijven huisartsen in de eerstelijnszorg steeds vaker medicijnen voor om psychologische problemen te behandelen. Daardoor kunnen bepaalde medicijnen vaker worden voorgeschreven dan anderen, afhankelijk van met welke de voorschrijvende arts zich het comfortabelst voelt. Het kan bijvoorbeeld best mogelijk zijn dat er patiënten met onbehandelde stemmingsstoornissen Zolpidem bestellen om hun slapeloosheid te verlichten terwijl ze waarschijnlijk meer baat zouden hebben bij antidepressiva. Meermaals zien we dat artsen verkiezen om de symptomen te behandelen in plaats van de onderliggende aandoening.
